طبق آمارهایی که در اختیار داریم، USD/JPY (ین ژاپن/دلار آمریکا) در بین سه جفت‌ارز پرمعامله‌ی بازار فارکس قرار می‌گیرد. نقدشوندگی بالای این جفت‌ارز که اسپردها را کم می‌کند و شرایط معاملاتی مطلوب را فراهم می‌کند، یکی از دلایل محبوبیت این جفت‌ارز است. این شرایط معاملاتی یعنی تریدرها می‌توانند با حداقل هزینه به پوزیشن‌ها وارد یا خارج شوند. ضمنا این جفت‌ارز نوسان خیلی بالایی دارد و فرصت‌های سودآوری عالی را برای تریدرها به‌خصوص در کوتاه‌مدت و میان‌مدت ایجاد می‌کند.
۲۰۲۳: امیدهای برآورده نشده درباره ین
●ین ژاپن در طول سال ۲۰۲۳ در برابر دلار آمریکا عقب‌نشینی کرد و به همین دلیل جفت‌ارز USD/JPY صعودی شد. کف سالانه آن در ۱۶ ژانویه در عدد ۱۲۷.۲۱ ثبت شد درحالی‌که قله این جفت‌ارز در ۱۳ نوامبر ثبت شد که ۱ دلار با ۱۵۱.۹۰ ین معامله شد.
ما بارها گفته‌ایم که تضعیف ین به دلیل سیاست همیشگی فوق-کبوتری بانک مرکزی ژاپن (BoJ) ایجاد شده است. نیازی به گفتن نیست که نرخ بهره منفی ۰.۱%- نمی‌تواند برای فعالان بازار جذاب باشد به‌خصوص وقتی آن را در زمینه افزایش بازده‌های جهانی و نرخ بهره بالا در سایر کشورهای پیش‌گام اقتصادی نگاه کنیم. عده زیادی از سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند که معاملات انتقالی (carry trade) انجام دهند یعنی ین را با نرخ بهره پایین قرض بگیرند و آن را به دلار آمریکا و اوراق خزانه تبدیل کنند که به دلیل تفاوت نرخ بهره، سود خوبی را بدون هیچ ریسکی به آنها می‌رساند.
●سیاست پولی که دولت و بانک مرکزی ژاپن در سال‌های اخیر اجرا کرده‌اند به‌وضوح نشان می‌دهد که اولویت اصلی آنها، نرخ تبادل ین نیست بلکه این اندیکاتورهای اقتصادی هستند که برای آنها اهمیت دارند. بانک‌های مرکزی آمریکا، اتحادیه اروپا و انگلستان تا اواسط تابستان از سیاست پولی انقباضی و افزایش نرخ بهره کلیدی برای مقابله با افزایش قیمت استفاده می‌کردند. البته بانک مرکزی ژاپن هیچ توجهی به این روش‌ها نداشت اگرچه تورم این کشور همچنان افزایش پیدا می‌کرد. تورم هسته در ژوئن ۲۰۲۳ به ۴.۲% رسید که بالاترین نرخ در چهار سال اخیر بوده است. تنها اقدامی که بانک مرکزی ژاپن انجام داد، تغییر از هدف‌گذاری غیرمنعطف منحنی بازده اوراق دولتی ژاپن به هدف‌گذاری منعطف بود که این کار هم هیچ کمکی به پول ملی ژاپن نکرد.
«شونیچی سوزوکی» وزیر مالی ژاپن، «کازوئو اوئدا» رئیس بانک مرکزی ژاپن و «ماساتو کاندا» دیپلمات ارشد ارزی به‌جای این که اقدام عملی و ملموسی انجام دهند، از مداخلات کلامی استفاده کردند. آنها و سایر مسئولان ارشد مالی دائما در سخنرانی‌هایشان به مخاطبان اطمینان می‌دادند که همه چیز تحت کنترل است. آنها ادعا می‌کردند که دولت «حرکت‌های ارز را به‌دقت زیر نظر دارد و در شرایط اضطراری و فوری وارد عمل خواهد شد» و «اقدامات مناسبی برای تغییر بیش از حد قیمت ارز انجام خواهد شد و هیچ گزینه‌ای کنار گذاشته نشده است». اینجا بخشی از سخنرانی «کازوئو اوئدا» را برای شما درج کرده‌ایم: «اقتصاد ژاپن با سرعتی ملایم در حال احیاشدن است. [...] ابهام درباره اقتصاد ژاپن بسیار زیاد است. [...] نرخ رشد تورم احتمالا کاهش پیدا می‌کند و بعد دوباره سرعت پیدا می‌کند. [اما] به‌طورکلی، سیستم مالی ژاپن ثبات خودش را حفظ می‌کند». تفسیر این گفته‌ها را به عهده خود شما می‌گذاریم.
● زمستان – بهار ۲۰۲۳. در ابتدای سال، فعالان زیادی در بازار وجود داشتند که وعده‌های «اجرای اقدامات جدی» را کاملا جدی گرفته و باور کرده بودند. آنها امیدوار بودند که نرخ بهره که از سال ۲۰۱۶ در سطح منفی گیر کرده بود، افزایش پیدا کند. اقتصاددانان «Danske Bank» در ماه ژانویه پیش‌بینی کردند که USD/JPY بعد از افزایش نرخ بهره ظرف سه ماه تا ۱۲۵.۰۰ افت می‌کند. تحلیل‌گران «French Societe Generale» نیز همین هدف را اعلام کردند. همکاران آنها در بانک «ANZ Bank» احتمال رسیدن این جفت‌ارز به ۱۲۴.۰۰ در پایان سال ۲۰۲۳ را رد نمی‌کردند. پیش‌بینی‌های «BNP Paribas» نشان می‌داد که انقباضی شدن سیاست پولی برای تحریک بازگشت سرمایه توسط سرمایه‌گذاران ژاپنی انجام می‌شود و باعث می‌شود تا جفت‌ارز USD/JPY در پایان سال تا ۱۲۱.۰۰ افت کند. اقتصاددانان گروه مالی بین المللی «Nordea» پیش‌بینی می‌کردند که این جفت‌ارز تا ۱۲۰.۰۰ افت کند. انقباضی شدن احتمالی ین ژاپن توسط استراتژیست‌های «MUFG Bank» ژاپنی و «HSBC» بزرگ‌ترین بانک انگلستان هم اعلام شده بود.
●تابستان ۲۰۲۳. در عمل زمان همچنان سپری می‌شد ولی هیچ اتفاق مهمی نمی‌افتاد. بانک آلمانی «Commerzbank» اعلام کرد که ین ارز پیچیده‌ای است و شناخت آن به دلیل سیاست پولی بانک مرکزی ژاپن دشوار است. «کریستالینا جورجیوا» مدیر اداری صندوق بین المللی پول (IMF) اشاره ظریفی به این نکته داشت که «ایجاد انعطاف بیشتر در سیاست پولی بانک مرکزی ژاپن می‌تواند مناسب باشد». فعالان بازار در نیمه اول تابستان، پیش‌بینی‌های خودشان را تعدیل کردند. اقتصاددانان «Danske Bank» در شرایط جدید پیش‌بینی کردند که نرخ USD/JPY در یک افق ۶ تا ۱۲ماهه به زیر ۱۳۰.۰۰ خواهد رسید. استراتژیست‌های «BNP Paribas» هم سطح ۱۳۰.۰۰ را تا پایان ۲۰۲۳ و سطح ۱۲۳.۰۰ را تا پایان سال ۲۰۲۴ پیش‌بینی می‌کردند. پیش‌بینی «Societe Generale» در ماه جولای هم محتاطانه‌تر بود. متخصصان این بانک با تحلیل چشم‌اندازهای این جفت‌ارز، انتظار داشتند که بازده اوراق خزانه ۵ساله آمریکا ظرف یک سال به ۲.۶۶% افت کند و به این جفت‌ارز اجازه دهد که به زیر ۱۳۰.۰۰ برسد. اگر بازده اوراق دولتی ژاپن (JGB) در سطح فعلی باقی بماند این جفت‌ارز شاید به ۱۲۵.۰۰ برسد.
پیش‌بینی «ولز فارگو» که یکی از «چهار بانک بزرگ» آمریکا است هم خیلی ملایم‌تر بود و متخصصان این مؤسسه نرخ ۱۳۶.۰۰ تا پایان سال ۲۰۲۳ و نرخ ۱۲۹.۰۰ را تا پایان ۲۰۲۴ هدف‌گذاری می‌کردند. آنها عقیده داشتند که فقط بعد از آن است که می‌تواند حرکت به سمت تقویت ین اتفاق بیفتد. متخصصان «MUFG» درباره تغییر سیاست کنترل منحنی بازده عقیده داشتند که این کار به‌خودی‌خود برای احیای ین ژاپن کافی نیست. «Danske Bank» هم اعلام کرد که انتظار ندارد هیچ اقدامی از سوی بانک مرکزی ژاپن قبل از نیمه دوم سال ۲۰۲۴ انجام شود.
●پاییز- زمستان ۲۰۲۳. هیچ‌کس امیدی نداشت که بانک مرکزی ژاپن (BoJ) سیاست پولی‌اش را قبل از پایان سال تغییر دهد. بااین‌حال فعالان بازار می‌ترسیدند که ین ضعیف ممکن است مسئولان ژاپنی را وادار کند که از مداخلات کلامی به سمت مداخلات واقعی روی بیاورند.
جفت‌ارز USD/JPY باحرارت به سمت نقطه بحرانی ۱۵۰.۰۰ حرکت می‌کرد. فعالان بازار به‌وضوح پاییز ۲۰۲۲ را به‌خاطر داشتند. وقتی این جفت‌ارز به سقف ۳۲ساله خودش در ۱۵۲.۰۰ رسید و مقامات ژاپنی مداخلاتی کلامی خودشان را شروع کردند. گزارشی از «رویترز» بنزین روی این آتش ریخت و گفت که «ماساتو کاندا» دیپلمات ارزی ارشد اعلام کرده است که مقامات بانکداری خواهان مداخله برای پایان‌دادن به «سفته‌بازی» هستند.
سپس در ۳ اکتبر بود که قیمت‌ها از نقطه «جادویی» ۱۵۰.۰۰ بالاتر رفت و به قله ۱۵۰.۱۵ رسید و چیزی که همه منتظرش بودند سرانجام از راه رسید. ظرف چند دقیقه جفت‌ارز USD/JPY تقریبا ۳۰۰ نقطه افت کرد و این نزول در ۱۴۷.۲۸ متوقف شد. «شونیچی سوزوکی» وزیر مالی ژاپن از اظهارنظر درباره این اتفاق خودداری کرد. او به شکلی مبهم گفت «عوامل متعددی هستند که تعیین می‌کنند چه وقت حرکت‌های بازار ارز غیرعادی هستند». البته عده زیادی از فعالان بازار عقیده دارند این یک مداخله ارزی واقعی بوده است. البته نمی‌توان این نکته را فراموش کرد که فعال‌شدن خودکار انبوه «سفارش‌های استاپ» با عبور از سطح ۱۵۰.۰۰ که در اتفاقات مرتبط با «قوی سیاه» می‌بینیم، قبلا هم دیده شده است.
درهرصورت این مداخله کمک زیادی به ین ژاپن نکرد و ۴۰ روز بعد، ین دوباره بالای ۱۵۰.۰۰ و در سطح ۱۵۱.۹۰ معامله می‌شد. در این لحظه یعنی ۱۳ نوامبر بود که روند دوباره برعکس شد و تقویت ین به روند دائمی تبدیل شد. این واقعه دو هفته بعد از رسیدن بازده اوراق خزانه ده‌ساله آمریکا به قله خودش اتفاق افتاد، وقتی بازارها متقاعد شدند که نزول این بازده به یک روند دائمی تبدیل شده است. نباید فراموش کنیم که به طور سنتی همبستگی معکوسی بین این اوراق و ین وجود دارد. اگر بازده اوراق خزانه افزایش پیدا کند، ین نسبت به دلار افت می‌کند و برعکس: اگر بازده اوراق افت کند، ین تقویت می‌شود.
●دلیل اصلی اوج‌گیری دوباره ین ژاپن هم افزایش این انتظار بود که بانک مرکزی ژاپن (BoJ) نهایتا سیاست نرخ بهره منفی خودش را احتمالا زودتر از چیزی که قبلا انتظار می‌رفت، کنار می‌گذارد. شایعاتی وجود داشت که بانک‌های منطقه‌ای ژاپن در حال لابی‌کردن برای کنارگذاشتن سیاست هدف منحنی بازده هستند و فشار زیادی به بانک مرکزی وارد می‌کنند.
ین از این اعتماد بازار که نرخ‌های بهره کلیدی فدرال رزرو و بانک مرکزی اروپا دیگر افزایش نخواهند یافت و بعدازاین کاهش پیدا می‌کنند، هم سود برد. به دلیل همین واگرایی، پیش‌بینی می‌شد که سرمایه‌گذاران استراتژی معاملات انتقالی (کَری ترید) خودشان را کنار بگذارند و اسپردهای بین بازده اوراق دولتی ژاپن و اوراق آمریکا و منطقه یورو کاهش پیدا کند. اکثر تحلیل‌گران اعتقاد دارند انتظار می‌رود که همه این عوامل باعث تقویت ین شوند.
کف سه‌ماهه چهارم در روز ۲۸ دسامبر در ۱۴۰.۲۴ ثبت شد و USD/JPY بعد از آن سال ۲۰۲۳ را در نرخ ۱۴۱.۰۰ به پایان رساند.
۲۰۲۸-۲۰۲۴: پیش‌بینی‌های تازه
●شاید ارزش ین بعد از سه سال نزول شدید دوباره در حال افزایش باشد. فعالان بازاری که به نظرسنجی بلومبرگ پاسخ داده‌اند در مجموع چنین عقیده‌ای دارند. به‌طورکلی پاسخ‌دهندگان انتظار دارند که ین ژاپن در سال آینده تقویت شود و میانگین پیش‌بینی‌ها این است که USD/JPY تا پایان سال ۲۰۲۴ به سمت ۱۳۵.۰۰ حرکت می‌کند.
چند بانک پیش‌بینی می‌کنند که این جفت‌ارز در دامنه ۱۳۵.۰۰-۱۲۵.۰۰ معامله خواهد شد («گلدمن سکس» مقدار ۱۳۰.۰۰، «بارکلیز» مقدار ۱۳۵.۰۰، «UBS» مقدار ۱۳۲.۰۰ و «MUFG» مقدار ۱۲۵.۰۰ را پیش‌بینی می‌کند). استراتژیست‌های ارزی در شرکت «HSBC» عقیده دارند دلار آمریکا فعلا دچار بیش‌ارزشی شده است و طی پنج سال آینده به دلیل افت بازده در آمریکا و صعود بازارهای سهام، به ارزش منصفانه خودش خواهد رسید. متخصصان «HSBC» انتظار دارند که این جفت‌ارز در اواسط سال ۲۰۲۴ به ۱۲۰.۰۰ و در سال ۲۰۲۸ به ۱۰۸.۰۰ برسد. طبق پیش‌بینی‌های «ING Group» نرخ این جفت‌ارز فقط در سال ۲۰۲۵ به حوالی ۱۲۰.۰۰ خواهد رسید.
البته افرادی هم وجود دارند که نزول بیشتر ین ژاپن و ادامه «پرواز به ماه» این جفت‌ارز را پیش‌بینی می‌کنند. مثلا تحلیل‌گران «سازمان پیش‌بینی اقتصادی» (EFA) انتظار دارند که USD/JPY در پایان سال ۲۰۲۴ به ۱۶۶.۰۰ برسد، در پایان سال ۲۰۲۵ به ۱۸۵.۰۰ و در پایان سال ۲۰۲۶ به ۱۸۸.۰۰ برسد. پیش‌بینی «Wallet Investor» نشان می‌دهد که این جفت‌ارز رالی صعودی خودش را ادامه می‌دهد و تا سال ۲۰۲۸ به ۲۰۸.۱۰ خواهد رسید.
●در پایان برای پایان کسانی که طرف‌دار تحلیل تکنیکال و گرافیکی هستند باید بگوییم که رفتار USD/JPY در سال ۲۰۲۳ تقریبا کاملا منطبق بر نظریه امواج الیوت بود. اگر این جفت‌ارز در سال ۲۰۲۴ همچنان طبق این نظریه رفتار کند انتظار داریم که موج اصلاحی گاوی B ایجاد شود. این با یک موج ایمپالس خرسی C دنبال می‌شود که می‌تواند این جفت‌ارز را به سطح پیش‌بینی شده توسط طرف‌داران تقویت ین ژاپن برساند.
گروه تحلیلی NordFX
هشدار: این مطلب اصلا توصیه یا راهنمای سرمایه‌گذاری برای افرادی نیست که در بازارهای مالی فعالیت می‌کنند. هدف از انتشار این مطلب فقط اطلاع‌رسانی است. معامله در بازارهای مالی پرریسک است و شاید به ازدست‌رفتن کامل پول‌های سرمایه‌گذاری شده ختم شود.
