این مقاله در درجه‌ی اول برای تازه‌کاران نوشته شده است. اما ممکن است برای کسانی که در بازارهای مالی تجربه دارند هم جالب توجه باشد. ما یکی از مهمترین عوامل تاثیرگذار بر انتخاب استراتژی و سوددهی معاملات را در نظر خواهیم گرفت. موضوع بحث ما، جفت‌ارزها هستند.
جفت‌ارز ابزار اصلی معامله در بازار فارکس است. این ابزار از دو ارز تشکیل می‌شود که در دو کشور مجزا قرار دارند. معامله‌گر در زمان انجام معامله، یکی از این ارزها را می‌خرد و دیگری را می‌فروشد. اولین ارز، ارز مبنا نامیده می‌شود و ارز دوم را با نام ارز مظنه می‌شناسیم. ارز مبنا ارزی است که همیشه، قیمت واحدش برحسب قیمت واحد ارز مظنه سنجیده می‌شود. به عکس، ارز مظنه ارزی است که قیمت یک واحد ارز مبنا، بر اساس یک واحد از آن محاسبه می‌شود.
معاملات فارکس چرخه‌ای بسته دارند. به عبارت دیگر با باز کردن سفارش روی جفت‌ارز AAA/BBB ارز AAA با پرداخت ارز BBB خریداری می‌شود. سپس باید سفارش را ببندید تا از معامله سود یا ضرر به دست بیاورید. با این کار، دقیقا عملیات در جهت عکس انجام خواهد شد و AAA در ازای BBB فروخته می‌شود.
بیایید EUR/USD را به عنوان مثال در نظر بگیریم. فرض کنیم وقتی ترمینال معاملاتی‌تان را باز می‌کنید، می‌بینید که مظنه‌ی فعلی ۱٫۱۵۰۰ است. معنای این حرف این است که هر EUR را باید با قیمت ۱٫۱۵۰۰ USD بخرید. و اگر سفارش را بعد از مدتی ببندید و تا آن زمان قیمت افزایش داشته باشد (مثلا تا ۱٫۱۶۰۰)، عملیات را در جهت معکوس انجام خواهید داد و یورو را در ازای دلار خواهید فروخت. به این ترتیب نه ۱٫۵۰۰، بلکه ۱٫۱۶۰۰ دلار به ازای یک یورو به دست خواهید آورد و به همان میزان سود به دست خواهید آورد.
زمانی که معامله‌ی فروش باز می‌کنید، همه‌چیز به صورت معکوس خواهد بود. یورو را خواهید فروخت و دلار خواهید خرید تا ۰٫۸۷ یورو به ازای ۱ دلار بپردازید (۱/۱٫۵۰۰ مساوی با ۰٫۸۷ است). در این صورت و با شرایط مثال، شما ضرر خواهید کرد. چرا که در زمان بستن معامله به ازای هر دلار نه ۰٫۸۷ یورو، بلکه ۰٫۸۶ یورو به دست خواهید آورد (۱ تقسیم بر ۱٫۱۶۰۰ مساوی است با ۰٫۸۶).
در بازار فارکس جفت‌ارزهای بسیاری وجود دارد. در حال حاضر حدود ۱۸۰ ارز مختلف در دنیا وجود دارد. به این ترتیب تعداد جفت‌ارزهای مختلف ۱۶۱۱۰ عدد می‌شود. ترتیب نمایش این جفت‌ارزها برای تمام کارگزاری‌ها یکسان است؛ چرا که ISO (سازمان بین‌المللی استاندارد) برایش مقررات چیده و آن را تایید کرده است. مشخص است که در واقعیت هیچ کدام از کارگزاری‌ها تمام این جفت‌ارزها را برای شما مهیا نخواهند کرد. این کار از نظر فنی بسیار هزینه‌بر و دشوار است. تامین نقدینگی برای تمام این جفت‌ارزها و به‌روزرسانی دائم مظنه‌ها بسیار دشوار خواهد بود. کافی است تصور کنید که ده‌ها هزار نمودار در صفحه‌ی ترمینال‌تان وجود دارد. و هیچ‌کس، به خصوص معامله‌گران، در بلندمدت به چنین چیزی نیاز ندارد. تنها چند جفت‌ارز در میان معامله‌گران طرفدار دارد و اقبال آن‌ها به این جفت‌ارزها، به چند عامل بستگی دارد. در این پایین، به این عوامل خواهیم پرداخت.
جفت‌ارزهایی مثل SZL/AWG (لیلانگنیِ اسواتینی به فلورینِ آروبا) به طور خودکار از سبد حذف می‌شوند. چرا که روی آن‌ها هیچ معامله‌ای انجام نمی‌شود. در سال ۲۰۲۰، بیست جفت‌ارز پرطرفدار در متاتریدر۴ به شرح زیر بودند (این جفت‌ارزها در سال قبل از آن هم با همین ترتیب پرطرفدار بودند):
EUR/USD - ۲۷٫۹۵٪ از کل حجم معاملات، USD/JPY - ۱۳٫۳۴٪، GBP/USD - ۱۱٫۲۷٪، AUD/USD - ۶٫۳۷٪، USD/CAD - ۵٫۲۲٪، USD/CHF - ۴٫۶۳٪، NZD/USD - ۴٫۰۸٪، EUR/JPY - ۳٫۹۳٪، GBP/JPY - ۳٫۵۷٪، EUR/GBP - ۲٫۷۸٪، AUD/JPY - ۲٫۷۳٪، EUR/AUD - ۱٫۸٪، EUR/CHF - ۰٫۹۶٪، NZD/JPY - ۰٫۹۳٪، GBP/AUD - ۰٫۸۹٪، GBP/CAD - ۰٫۸۱٪، EUR/NZD - ۰٫۷۸٪، AUD/CAD - ۰٫۷۶٪، GBP/CHF - ۰٫۷۳٪، AUD/CHF - ۰٫۷۰٪.
مقادیر بالا، مقادیر میانگین در صنعت مالی هستند. معنای این مقادیر این نیست که حتما باید جفت‌ارزی بسیار پرطرفدار مثل EUR/USD را برای معاملات‌تان استفاده کنید (اگرچه در این جفت‌ارز، اسپرد معمولا حداقل است). آمارهای NordFX نشان می‌دهد معامله‌گرانی که با جفت‌ارزهای شامل پوند بریتانیا و ارزهای حوزه‌ی اقیانوسیه (GBP/USD،GBP/AUD،GBP/JPY،AUD/JPY،AUD/NZD) معامله می‌کنند، بهترین نتایج را خواهند گرفت. به احتمال زیاد، این نتایج به دو دلیل به دست میایند. اول نوسان بالای جفت‌ارزهای پوند، که باعث می‌شود بتوان در کوتاه‌مدت سود قابل توجهی به دست آورد و دوم این که معامله‌گران ساکن در این ناحیه معاملات بسیاری با جفت‌ارزهای محلی خودشان مثل AUD/JPY یا AUD/NZD انجام می‌دهند.
ما دو مورد از این دلایل را نام بردیم؛ نوسان بالا و فعالیت معاملاتی روی جفت‌ارز مربوطه با توجه به ناحیه‌اش. برای مثال جفت‌ارزهایی مثل AUD/JPY و AUD/NZD در دورهی آسیایی بیشتر معامله می‌شوند. منظور زمانی است که اروپا و ایالات متحده در خواب به سر می‌برند. معامله روی EUR/USD، EUR/GBP، EUR/CHF، GBP/USD، GBP/CHF و جفت‌ارزهای دیگر در این ناحیه در طول دورهی اروپایی فعال‌تر خواهد شد. بیشترین تعداد معاملات هم در فصل مشترک دوره‌های آمریکا و اروپا انجام می‌شود. زمانی که مورد اول بسته نشده و مورد دوم باز شده است (ساعت ۱۵ به وقت UTC)، تعداد معاملات به بیشترین حد خودش می‌رسد. در این مدت تراکنش‌های روی جفت‌ارزهایی مثل USD/CAD هم انجام می‌شود.
تا پیش از به وجود آمدن ارز واحد یورو، بیشترین تعداد معاملات روی USD/DEM انجام می‌شد؛ چرا که مارک آلمان بعد از دلار آمریکا بزرگترین ذخایر ارزی دنیا را شکل می‌داد. زمانی که کار این ارز به اتمام رسید، یورو جایش را گرفت.
منطقی است که بیشترین میزان نقدینگی را ارز کشورهایی داشته باشند که توسعه‌یافته‌ترین اقتصادها را دارند. این ارزها، یورو و دلار هستند که بیشترین تعداد معاملات رویشان انجام می‌شود. تقریبا تمام کشورهای دنیا، بیشترین میزان ارز ذخیره‌ی خودشان را به دلار و یورو اختصاص می‌دهند.
چنین نقدینگی بالایی به این معناست که ارزهای این کشورها را به سادگی می‌توان خرید و فروش کرد. زیرا تعداد بسیار عظیمی از بانک‌های تجاری و بانک‌های مرکزی دنیا، صندوق‌های سرمایه‌گذاری، شرکت‌های صنعتی و تجاری و سرمایه‌گذاران شخصی این ارزها را نیاز دارند. به عبارت دیگر خریداران و فروشندگان دلار و یورو به سادگی پیدا می‌شوند. همین هم باعث می‌شود که تراکنش با این ارزها با کمترین هزینه‌ی ممکن انجام شود. (فقط تصور کنید که چقدر می‌تواند سخت باشد یک نفر اهل اسواتینی و یک نفر اهل آروبا را پیدا کنید و قانع‌شان کنید که پول ملی‌شان را با هم تبادل کنند).
به همین دلیل جفت‌ارزهایی که دو طرف‌شان بیشترین نقدینگی را دارد، بهترین شرایط را برای معامله‌گران فراهم می‌کند. این شرایط شامل اسپردهای پایین، سوآپ حداقل (هزینه‌ی باز گذاشتن یک پوزیشن تا روز بعد)، سرعت انجام معامله و دقت مظنه می‌شود. عامل آخر چیزی است که باعث می‌شود شکاف قیمتی به وجود نیاید. بنابراین اندیکاتورها با دقت بیشتری خوانده خواهند شد و ربات‌های معاملاتی هم بهتر کار می‌کنند.
به علاوه معامله‌گرانی که از تحلیل فاندامنتال استفاده می‌کنند، بدون هیچ مشکلی و در فواصل منظم تحلیل‌های تخصصی و پیش‌بینی مربوط به ارزهای اصلی را دریافت خواهند کرد. اما پیدا کردن چنین تحلیل‌هایی برای ارزهای خاصی مثل لیلانگنی اگر نگوییم ناممکن، بسیار سخت است. این موضوع برای استراتژی‌های معاملاتی مختلفی که در کتاب‌های درسی و راهنماهای مختلف معاملات فارکس نوشته شده است هم صادق است.
ما در بخش قبل چندین عامل مختلف را لیست کرده‌ایم که می‌توانند در معاملات موفق مورد استفاده قرار گیرند. اما تعداد کل عوامل، بیشتر از چیزهایی است که ما برشمردیم. دانش و تجربه‌ی معامله‌گر، شرایط روانی (استرس یا آرامش)، علاقه یا امکان یادگیری، زمان در دسترس برای معامله‌گری معامله‌گر هم باید در نظر گرفته شود. تمام این‌ها روی انتخاب استراتژی و شیوه‌ی معامله‌گری تاثیر خواهد گذاشت: پیپسینگ، اسکالپینگ یا خرده‌گیری، معاملات روزانه، میان‌مدت و بلندمدت. موضوع دیگری که مهم است، رغبت معامله‌گر به تحلیل تکنیکال یا فاندامنتال است.
خب، بالاخره کدام جفت‌ارز را باید انتخاب کنیم؟ معامله‌گران باتجربه همه‌چیز را می‌دانند و نیازی به توصیه‌های این نوشته ندارند. اگر مطالب آموزشی و راهنماها را بررسی کنیم، می‌بینیم که اکثرشان به تازه‌کارها توصیه می‌کنند پرطرفدارترین و نقدترین جفت‌ارزها را انتخاب کنند. این جفت‌ارزها کمتر از بقیه غافلگیری دارند، به شما امکان می‌دهند تا استراتژی‌هایتان را با بررسی سابقه‌ی بلندمدت‌تری انتخاب کنید و مطبوع‌ترین شرایط معاملاتی را برایتان فراهم میاورند.
***
در هر صورت مهم نیست که چه استراتژی یا جفت‌ارزی انتخاب می‌کنید. توصیه‌ی اکید ما این است که مهارت‌های معاملاتی‌تان را با کار روی یک حساب دمو تقویت کنید و تنها در آن زمان، با پول واقعی تراکنش انجام دهید. حتی اگر فقط در جیب‌تان لیلانگنی و فلورین داشته باشید، باز هم پول واقعی دارید و از دست دادنش برایتان عذاب‌آور خواهد بود.
