بازار فارکس جایی است که تقریبا هرکسی شانس پول درآوردن در آن را دارد. اما نباید شانس را با رویکرد حرفه‌ای اشتباه گرفت. معامله‌گری یک حرفه است و باید آموخته شود. رویکرد شهودی دیر یا زود شکست خواهد خورد و دنباله‌ای از معاملات، تبدیل به ضرری ادامه‌دار خواهد شد. به همین دلیل هم برای شروع حرفه‌تان، بهتر است تا زمان را هدر نکنید و شروع به یادگیری تحلیل تکنیکال بازار کنید. به این ترتیب، می‌توانید با آگاهی معامله کنید.
تحلیل تکنیکال در سراسر دنیا در مطالعه‌ی رفتار قیمت، نیروهای وارد به آن و علامت‌های خارجی به کار می‌رود. این تحلیل، روی داده‌های آماری ثبت‌شده (یا به عبارتی سابقه‌ی قیمتی ابزار دارایی) استوار است. باید در نظر داشت که تحلیل تکنیکال، صندوقچه‌ای عظیم از ابزارها و حرکت‌های مشخص است که با استفاده از آن می‌توان قیمت‌ها را از زوایای مختلف تحلیل کرد. ویژگی اصلی این تحلیل، این است که در طول زمان و به طور دوره‌ای تکرار می‌شود. به لطف این تحلیل، نه‌تنها می‌توانید یاد بگیرید که چگونه در شرایط فعلی عمل کنید، بلکه می‌توانید آینده را هم پیش‌بینی کنید.
افرادی که به تازگی وارد این حرفه شده‌اند، دو حوزه‌ی اصلی تئوری دارند که باید در آن‌ها مطالعه داشته باشند؛ تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی.
تحلیل بنیادی سخت است. برای این که تحلیل بنیادی را متوجه شوید باید اقتصاد کلان، سیاست و رابطه‌ی این دو با یکدیگر را عمیقا درک کنید. بنابراین، برای کسانی که تحصیلات مرتبط دارند منطقی است که وارد تحلیل بنیادی شوند.
اگر تحلیل تکنیکال (TA) را به کار ببرید، نیازی نخواهید داشت که تئوری‌های پیچیده‌ی اقتصادی را بخوانید و خودتان را در سیاست‌های پولی هریک از بلوک‌ها یا دولت‌های جهانی غوطه‌ور کنید. برای مثال نیاز نخواهید داشت درباره‌ی این فکر کنید که برای مثال، انتخابات ریاست‌جمهوری یک کشور روی تقاضای نفت در بازار جهانی و در نتیجه، روی قیمت‌های یک ارز چه تاثیری می‌گذارد.
برخلاف تحلیل بنیادی، تحلیل تکنیکال فرض می‌گیرد که بازار از قبل در قیمت‌ها لحاظ کرده است. نیروهای وارد بر قیمت و وضعیت حرکتش، شرایط روانی خریداران را به تصویر می‌کشد. با دانستن این که چه چیزی بازیگران اصلی درگیر در بازار را به حرکت وا می‌دارد، می‌توان سیستم‌های معاملاتی منحصر به فرد ساخت.
تحلیل تکنیکال برای افرادی که به تازگی وارد بازار شده‌اند مناسب است. البته نه به خاطر سادگی؛ بلکه به دلیل همه‌فن‌حریف بودنش. تاریخچه‌ی ساخته شدن این رویکرد تحلیلی، به هزاران ابزار و نگاه به حرکت قیمت جان بخشیده است. هر معامله‌گر می‌تواند از این بین چیزی را انتخاب کند؛ بدون این که به سختی وارد محاسبات پیچیده‌ی ریاضی شود. فرقی نمی‌کند پس‌زمینه‌ی شغلی و تحصیلی شما چه باشد یا چه شخصیتی داشته باشید، تحلیل تکنیکال فارکس راه حلی اثربخش برای پول در آوردن در بازار تبادل ارزهای خارجی است؛ چه برای کسانی که به تازگی وارد بازار شده‌اند و چه برای حرفه‌ای‌های باتجربه.
یکی از مهمترین چالش‌ها در یادگیری کار با نمودارها، می‌تواند انتخاب محیط کار و موضوع مطالعه باشد. برای مثال، یکی از سوالات کلیدی این است که چه جفت‌ارزی را برای معامله انتخاب کنیم، چه تایم‌فریمی را تنظیم کنیم و البته این که، چه ترمینال معاملاتی‌ای را برگزینیم.
معامله‌گر می‌تواند با توجه به این که چه هدفی دارد، تمام این پارامترها را خودش تنظیم کند. برای مثال، شرکت کارگزاری NordFX برای مشتریانش این فرصت را فراهم میاورد که در متاتریدر۴ معامله کنند؛ مشهورترین پلت‌فرم معاملاتی دنیا. این پلت‌فرم هم می‌تواند ترمینال ثابت روی کامپیوتر شخصی باشد، هم ترمینال موبایل. با متاتریدر۴ می‌توانید بازار را تحلیل کنید و همچنین، تا ۱۰۰ سفارش خرید یا فروش را در هر زمان یا مکانی از این دنیا که اینترنت در دسترس‌تان باشد باز و بسته کنید. متاتریدر۴ رابط کاربری ساده‌ای دارد، امکانات بسیار زیادی در آن تعبیه شده است و اسلحه‌ای قدرتمند را در دست معامله‌گر می‌گذارد. می‌توانید در بخش مربوطه‌ی وب‌سایت NordFX، درباره‌ی نحوه‌ی کار متاتریدر۴ بیشتر بخوانید.
تایم‌فریم، مدت‌زمانی است که در آن شمع یا بار شکل می‌گیرد. استفاده از دوره‌های زمانی متفاوت و طولانی‌تر کردن تایم‌فریم‌ها، باعث می‌شود تا نویزهای بازار را ببرید و روندهای کلی را دست بگیرید.
در متاتریدر۴، ۹ گزینه‌ی مختلف وجود دارد که با استفاده از آن‌ها می‌توان نمودارهای قیمت را شکل داد؛ М1 ،М5، M15، M30 (که به ترتیب به معنای ۱ شمع برای ۱، ۵، ۱۵ و ۳۰ دقیقه است)، H1، H4، D1، W1 و MN (که به ترتیب به معنای یک شمع برای ۱ ساعت، ۴ ساعت، ۱ روز، ۱ هفته و ۱ ماه است). به این ترتیب اگر تایم‌فریم ۱ دقیقه‌ای را انتخاب کنید، روی صفحه نمایش می‌بینید که در چند ساعت گذشته، قیمت در هر دقیقه چه تغییراتی داشته است و اگر برای مثال، تایم‌فریم MN را انتخاب کنید، تغییرات قیمت را در چند سال گذشته خواهید دید.
همچنین می‌توانید نمودارهای مشهور به «تیک» (tick) را در متاتریدر۴ ببینید. این نمودارها را نه زمان، بلکه معاملات رسم می‌کنند. هروقت معامله‌ای صورت بگیرد، یک تیک روی نمودار رسم می‌شود. ممکن است در یک دقیقه چندین تیک به وجود داشته باشد.
هر معامله‌گری دوره‌های زمانی‌ای را انتخاب می‌کند که برای خودش لازم است. این وضعیت، بستگی به فعالیت معاملاتی مورد علاقه‌ی آن معامله‌گر، استراتژی معاملاتی و همچنین، خلق و خو و میزان انضباطش دارد. هرچه تایم‌فریم بزرگتر باشد، تصویری که به دست میاورید هم بیشتر به میانگین نزدیک خواهد بود. بعضی از معامله‌گران که با نام ریزه‌خوار شناخته می‌شوند، می‌توانند معاملات‌شان را در تایم‌فریم‌های بسیار کوتاهی مثل یک یا پنج دقیقه و روی نمودار تیک باز کنند. به بقیه‌ی معامله‌گران توصیه می‌شود که روندهای بلندمدت را در نظر بگیرند و نمودارهایشان را روی تایم‌فریم‌هایی کوتاه‌تر از چهار ساعته و روزانه نبندند.
توصیه‌های زیادی وجود دارد که می‌گویند فلان جفت‌ارز خاص را برای معامله‌گری انتخاب کنید. به علاوه در بسیاری از موارد، تاکید روی جفت‌ارزهای اصلی (یا به بیانِ دیگر عمده) است؛ جفت‌ارزهایی که از ارزهای اصلی و پرنقدینگی دنیا (دلار آمریکا، یورو، ین ژاپن، فرانک سوییس و پوند بریتانیا) ساخته شده‌اند. جفت‌ارزهایی که از دلار استرالیا، دلار کانادا، دلار نیوزیلند و یوآنِ چین استفاده می‌کنند هم طرفداران زیادی دارند.
اصولا تحلیل تکنیکال فارکس نه‌تنها روی این جفت‌ارزها، بلکه روی جفت‌ارزهای خاص‌تر هم قابل استفاده است؛ جفت‌ارزهایی که ارزهایی چون ZAR (رندِ آفریقای جنوبی)، SGD (دلارِ سنگاپور) یا NOK (کرونِ نروژ) را در خود دارند. همچنین می‌توان از تحلیل تکنیکال استفاده کرد تا بسیاری از ابزارهای معاملاتی دیگری که در دسترس مشتری‌های شرکت کارگزاری NordFX هستند را مورد مطالعه قرار داد. این ابزارها شامل ارزهای دیجیتال (بیت‌کوین، ایتریوم و بسیاری دیگر)، طلا، نقره، نفت، سهام شرکت‌های بزرگ و شاخص‌های اصلی سهام می‌شوند. به عبارت دیگر تحلیل تکنیکال شیوه‌ای جهانی است که می‌تواند نه تنها در فارکس، بلکه در بازارهای دیگری چون سهام، کالا و ارزهای دیجیتال هم برای پول درآوردن استفاده شود. اما هر بار که از ابزارهای تحلیل تکنیکال استفاده می‌کنید، باید بر اساس جفت‌ارز مورد استفاده و تایم‌فریم‌های استفاده شده در معاملات‌تان از تنظیمات منحصر به فردی استفاده کنید.
برای مثال، تحلیل تکنیکال برای جفت‌ارزهای منحصر به فرد و ارزهای دیجیتال سخت‌تر می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد. چرا که تمایل بازار به آن‌ها کمتر است، تراکنش‌های کمتری دارند و حجم معاملاتی‌شان پایین‌تر است. در نتیجه، هر خبر یا دستکاری‌ای در بازار می‌تواند پرش‌هایی را به وجود بیاورد که غیر قابل پیش‌بینی هستند.
نباید ابزارهای معاملاتی را با ابزارهای تحلیل تکنیکال اشتباه گرفت. ابزار معاملاتی، چیزی است که معامله‌اش می‌کنید (ارز، ارز دیجیتال، سهام یا چیزهایی از این دست). اما ابزار تحلیل، چیزی است که برای تحلیل بازار و تصمیم‌گیری درباره‌ی تراکنش‌ها از آن استفاده می‌کنید.س ابزارهای تحلیلی بسیار متنوعند و در تنوع‌شان مرزی وجود ندارد. هر سال، ابزارهای جدید و منحصر به فردی اختراع می‌شود که با استفاده از آن‌ها می‌توانید تصمیمات معاملاتی دقیق‌تری بگیرید. اکثر این ابزارها را می‌توان به گروه‌های زیر تقسیم کرد.
معامله‌گر با استفاده از تحلیل‌های گرافیکی الگوهایی را در نمودار قیمت می‌سازد و فرآیند پیش‌بینی را ساده می‌کند. این ابزارها هم می‌توانند بر مدل‌های پیچیده‌ی ریاضی برپا شوند و هم بر شکل‌های معمولی هندسی. وظیفه‌ی اصلی آن‌ها این است که کار با علامت‌های نمودار را ساده‌تر کنند. این ابزارها شامل خط، کانال، شکل و آیکون هستند. به عنوان مثالی ساده، این نمودار کانال قیمتی نزولی‌ای را نشان می‌دهد که به روند صعودی تبدیل شده است.
تمام ابزارهای گرافیکی که بر اساس سری عددی فیبوناچی ساخته شده‌اند (سطوح، کمان‌ها، امتداد، نواحی زمانی)، در این تحلیل با نام مدل ریاضی شناخته می‌شوند. این ابزارها شامل توسعه‌هایی هم می‌شوند که از متدهای «ویلیوم گن» (شبکه، خط، بابزن، چنگک)، چنگک‌های اندروز و شیف، امواج الیوت و شیوه‌های شماری دیگر از معامله‌گران و دانشمندان استفاده می‌کنند.
شما به کمک آن‌ها می‌توانید جهت روند، پیوت‌پوینت‌های محتمل و عمق اصلاح (رول‌بک) را بشناسید و بازه‌ی معاملاتی جاری را شکل دهید.
این ابزارها بخشی کاملا جداگانه را می‌سازند و از عملیات ریاضی میانگین‌گیری و تبدیل قیمت به نمودارهای مختلف (و در معدود موارد جدول‌های مختلف) به وجود میایند. این ابزارها، زوائد را جدا می‌کنند و مهمترین ویژگی‌ها را به جا می‌گذارند تا کار تحلیل و پیش‌بینی ساده‌تر شود. شاخص‌ها (یا اندیکاتورها) از فرمول‌های مشخصی استفاده می‌کنند که حجم معاملاتی، نوسان، سرعت و شتاب تغییرات قیمت و البته، روند در آن‌ها لحاظ می‌شود.
شاخص‌ها تنوع زیادی دارند و در میان‌شان هم شاخص‌های ساده و امتحان‌پس‌داده وجود دارد، هم شاخص‌هایی که به طور خاص و سفارشی ساخته شده‌اند. شاخص‌های اساسی یا استاندارد، معمولا به آن‌هایی گفته می‌شود که به طور پیش‌فرض در ترمینال معاملاتی قرار دارند. در متاتریدر۴، بیش از ۵۰ اندیکاتور وجود دارد. تعدادی از آن‌ها بر اساس مدل‌های ریاضی‌ای ساخته شده‌اند که در بخش تحلیل گرافیکی توضیح داده شد. شاخص‌های سفارشی هم می‌توانند به طور کامل و از ابتدا ساخته شده باشند، هم می‌توانند نسخه‌های اصلاح‌شده‌ی شاخص‌های استاندارد باشند. در حال حاضر هزاران شاخص وجود دارد و هر روز هم چندین شاخص جدید پدیدار می‌شوند که می‌توان آن‌ها را خریداری کرد یا به طور رایگان، دانلود کرد تا در ترمینال شخصی متاتریدر۴ گنجانده شوند.
این شاخص‌ها بر اساس عملکرد و هدف‌شان تقسیم‌بندی می‌شوند:
اولین دسته‌ی برای این به کارِ معامله‌گر میاید که توان و جهت روند را مشخص کند،تغییرات را پیش‌بینی کند و نویزها را حذف کند. گروه دوم فروش یا خرید بیش از حد را در بازار نشان می‌دهد و همچنین، نقاط ورود و خروج را نشان می‌دهد (برای باز کردن و بستن معاملات). حجم‌ها تعداد مشارکت‌کننده‌ها در بازار و پولی که با آن بازار را حمایت می‌کنند، نشان می‌دهند. با حجم، می‌توان متوجه شد که پشت هر حرکت بازار چه میزان سرمایه خوابیده است. تمام افزونه‌های معاملاتی که بر مبنای شاخص‌ها ساخته می‌شوند، فرمول‌های ریاضیاتی تغییر شکل یافته هستند.
همان‌طور که از اسم الگو پیداست، این دسته از ابزارها الگوهایی گرافیکی هستند که اغلب در بازار تکرار می‌شوند. در بلندمدت، مشخص شده است که پس از به وجود آمدن هریک از این الگوها، قیمت به سمت مشخصی می‌رود. این‌ها الگوهایی هستند که شمع‌ها و بارها طبق آن‌ها شکل می‌گیرند و همچنین، ترکیب‌بندی‌شان هستند که به طور دوره‌ای تکرار می‌شوند و در بسیاری از موارد به سناریویی ختم می‌شوند که از پیش مشخص است. مفهوم «شمع ژاپنی» و «مدل شمعی» در فارکس، به صورت جزیی‌تر و در مقالاتی دیگر بررسی خواهد شد. در اینجا باید خاطرنشان کنیم که تمام مدل‌ها در عمل، به چند دسته‌ی زیر تقسیم می‌شوند:
هریک از این دسته‌ها می‌تواند به سناریویی مشخص ختم شود. اما نباید این الگوها را به عنوان اصلی بدیهی در نظر گرفت. بازدهی این الگوها با توجه به این که چه تایم‌فریمی، چه جفت‌ارزی و چه نوع دارایی معاملاتی‌ای انتخاب شده باشد تغییر می‌کند. به همین دلیل است که هر الگو باید قبل از این که در شرایط معاملاتی واقعی استفاده شود، مورد آزمایش قرار گیرد. الگوهای متداول شمعی عبارتند از چکش، مردِ آویزان، هارامی، دوجی، ستاره‌ی در حال سقوط و جذب. اشکال گرافیکی مورد استفاده به عنوان الگو عبارتند از: گُوه، مثلث، سقف دوقلو، سر و شانه، فنجان، پرچم و پرچم سه‌گوش.
تازه‌کاران، معمولا به اشتباه تلاش می‌کنند تا جایی که می‌توانند دانش جذب کنند و سپس، همه‌ی آن را در عمل استفاده کنند. در واقعیت نمی‌توان چنین کاری را انجام داد و انجامش باعث می‌شود تا «مغز منفجر شود». در بازار، همیشه شرایط خاصی به وجود میاید که نشانه‌ها با هم تضاد دارند. برای مثال، خط روند بازاری را نشان می‌دهد که کاملا صعودی است و شکل‌گیری شمع‌ها، نشان می‌دهد که به زودی روند معکوس خواهد شد. در تایم‌فریم ۳۰ دقیقه‌ای روندی نزولی را می‌بینیم، اما در نمودار چهار ساعته همه‌چیز به سمت بالا است. از طرف دیگر، اسیلاتورها وضعیتی خنثی را نشان می‌دهد. اولویت با کدام است؟
وظیفه‌ی اصلی تحلیل تکنیکال این است که به شما، شرایط را بر همان اساسی نشان دهد که استراتژی معاملاتی‌تان را بنا کرده‌اید.
استراتژی معاملاتی مجموعه قوانین و شرایطی است که می‌تواند قرائت یک یا چند شاخص، تحلیل الگو و ساختنِ الگوی نموداری خودتان در تایم‌فریم‌های مختلف را در خودش داشته باشد. تحلیل بنیادی آمارهای اقتصاد کلان و رخدادهای سیاسی را هم می‌توان در اینجا اضافه کرد. هرچه قوانین بیشتری در استراتژی‌تان وارد کنید، بدتر خواهد شد... تحلیل شرایط و این که تصمیم‌های معاملاتی بگیرید، با تعدد قوانین برای شما سخت‌تر می‌شود.
به قول معروف «نمی‌توان هم خدا را داشت و هم خرما را». پیچیدگی استراتژی معاملاتی نمی‌گذارد چنین کاری انجام دهید؛ حتی اگر به حای اعصاب‌تان از ربات معاملاتی استفاده کنید و کل توان پردازشی کامپیوترتان را هم به کار گیرید.
ربات یا مشاور معاملاتی (Trading robot یا Trading advisor)، برنامه‌ای کامپیوتری است که استراتژی معاملاتی درونش را بر اساس الگوریتمی که به آن داده‌اید، اجرا می‌کند. مزایای چنین برنامه‌ای مشخص است؛ ۲۴ ساعت و هفت روز شبانه‌روز در حال کار خواهد بود، دچار ترس و هیجان انسانی نمی‌شود و در اجرای دستورات، انضباط ۱۰۰ درصدی دارد. در متاتریدر۴ ده‌ها هزار ربات معاملاتی وجود دارد. در حال حاضر این که یک ربات معاملاتی بخرید یا حتی این که به رایگان دانلودش کنید، از این که خودتان به کمک یک برنامه‌نویس درستش کنید ساده‌تر است. بسیاری از ایده‌هایی که به ذهن معامله‌گران تازه‌کار می‌رسد، از مدت‌ها قبل اجرا شده‌اند. اما باید در نظر داشت که قرار نیست ربات معاملاتی گران‌قیمت، ربات خوبی باشد و ربات رایگان حتما به درد نخور باشد. در اغلب مواقع، عکس این موضوع صحیح است.
بهترین راه این است که از کتابی خوب استفاده کنید. شرط اصلی این است که کتاب‌های معامله‌گران واقعی را بخوانید. ما می‌توانیم از میان کتاب‌های پرتعدادی که وجود دارند، کتاب‌های درسی پایه‌ای زیر را به شما توصیه کنیم:
همچنین در نظر داشته باشید که شرکت کارگزاری NordFX در وب‌سایتش بخش ویژه‌ای با نام «آموزش» ساخته است که می‌توانید اطلاعات بسیار زیادی را هم برای تازه‌کاران و هم برای معامله‌گران باتجربه بسازید. کل این دانش مفید، نه تنها به صورت چندین کتاب و مقاله، بلکه همچنین به صورت ویدیوهای آموزشی در اختیار شما قرار گرفته است.
برای این که دانش‌تان را تحکیم کنید، قطعا باید از سطح تئوری، به سطح عملی بروید. حساب دموی NordFX به شما کمک خواهد کرد که این کار را انجام دهید. در این حساب می‌توانید بدون صرف هیچ‌گونه هزینه‌ای، با پول مجازی معامله و کسب تجربه کنید.
